11 Temmuz günü dünyanın dört bir yanında Dünya Nüfus Günü olarak kutlanırken, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) acil durumlarda kırılgan nüfus gruplarına yatırım yapılması çağrısında bulunuyor.
Bugün, dünyanın çoğu bölgesinde afetler ve çatışmalar nedeniyle zorla evlerinden edilmiş olan 50 milyonun üzerinde insan var. Bu grubun dörtte üçten fazlasını kadın, çocuk ve gençler oluşturuyor. Kriz durumlarında, kadınların ve kız çocuklarının istismar, cinsel sömürü ve şiddete maruz kalma, zorla evlendirilme, üreme sağlığıyla ilişkili hastalıklara yakalanma veya yeterli koruma olmamasından ve ihtiyaçlarını giderecek yardımları alamamalarından dolayı ölüm riski çok daha yüksektir.
Verdiği beyanda, UNFPA İcra Direktörü Dr. Babatunde Osotimehin konuyla ilgili olarak “Kriz vurduğunda, insani yardım hızla ulaştırılmalı ve durumdan etkilenen grupların ihtiyaçlarına göre uyarlanabilmelidir. Kadınlar ve gençler özellikle kendilerini hedefleyen yardımlara ihtiyaç duyuyor ve yardımlar acil durumun başından sonuna kadar devam etmelidir” demiştir.
Uzayan kriz durumlarında ve toparlanmanın erken gerçekleştiği birçok bağlamda, temel ve kapsayıcı acil kadın sağlığı ve aile planlaması hizmetlerine erişim imkanı olmamaktadır. Cinsiyete bağlı şiddet mağdurlarının tedavisine yönelik hizmetler ya hiç yoktur ya da çok azdır. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisi ve önlenmesi için yapılanlar ise sınırlıdır. Bunların yanı sıra, hizmet sağlayıcıların çoğu kriz durumlarında cinsel sağlık ve üreme sağlığı hakkında eğitimli değildir. Bunlar göz önüne alındığında, dünyanın en yüksek anne ölüm oranlarına sahip on ülkeden sekizinin aynı zamanda çatışmalardan etkilenen, can güvenliğinin olmadığı ülkeler olması tesadüf değildir.
Hazırlık elzemdir
Kadınlar ve kız çocukları acil durumlarda daha kırılgandır ve kriz durumlarında çoğu zaman göz ardı edilen özel ihtiyaçlara sahiptir. Onların güvenliklerini, onur ve sağlıklarını güvenceye almak, ailelerin ve toplulukların refahını sağlar.
Acil durum hazırlık süreçlerinde ergenlerde cinsel sağlık ve üreme sağlığı (ECSÜS) konusunun ele alınması, bu nüfus grubunun kritik ihtiyaçlarının acil durumlarda sürecin en başından itibaren karşılanmasının sağlanmasına yardımcı olabilir. Ergenlerin acil durumlara hazırlık çabalarına dahil edilmesi önemli bir ilk adımdır. Ek olarak, yardım malzemelerinin önceden belirlenen konumlara yerleştirilmesi, bilgiye erişimin sağlanması, eğitim ve iletişim materyallerinin temin edilmesi ve akran eğitmenlerinin eğitilmesi, bir acil durumun ilk evrelerinde ergenlerin CSÜS ihtiyaçlarının göz önünde bulundurulmasını sağlayacaktır.
UNFPA’in rolü ve sahip olduğu stratejik avantaj
Krizler kadınların üreme sağlığı ihtiyaçlarını arttırmakta ve en zorlu koşullarda bile bu hizmetleri sunmayı başarma konusunda bizleri zorlamaktadır. Bunu başardığımızda, kadınlar ve kız çocukları daha güvende ve daha sağlıklı olacaktır.
UNFPA, Koruma alanında Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet Sorumluluk Alanını UNHCR ile birlikte yönetmekle görevlendirilmiştir ve Sağlık alanında da Üreme Sağlığı Çalışma Gruplarının koordinasyonuna Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile birlikte öncülük etmektedir.
Acil durumlarda cinsel sağlık ve üreme sağlığı (CSÜS) hizmetlerinin sağlanması, can kurtarıcı faaliyetlerin temel bileşenlerinden biridir. Kriz durumlarında anne ve yenidoğan hastalıklarının ve ölümlerinin azaltılması ise bu kapsamda özellikle önemlidir. Kadınların ve kız çocuklarının cinsel şiddete ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin diğer türlerine karşı kırılganlığı, insani yardım gerektiren ortamlarda daha da artmaktadır. UNFPA’in CSÜS, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet (TCDŞ) ve veri alanlarında sunduğu insani destek, başta kadınlar, ergenler ve gençler olmak üzere en kırılgan durumdaki grupları hedeflemektedir.
Artan kırılganlıklar: Üreme Sağlığı ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet
UNFPA’in acil durum müdahalesi; doğuma yönelik malzemeler, doğum için bir sağlık merkezine ulaşamayan kadınlarda enfeksiyon oluşumunu önlemeye yardımcı olmak üzere temiz doğum kitleri, klinik doğumlar için ekipman ve ilaçlar, acil doğum müdahalelerine yönelik malzemeler ve hem anneler hem de yenidoğanlar için ortaya çıkabilecek doğum sonrası komplikasyonları ele almaya yönelik destekler de içermektedir. Bunlara ek olarak, UNFPA üreme sağlığı kitleri yoluyla aynı zamanda tecavüz olaylarında, istenmeyen gebeliklerde, CYBH tedavilerinde ve HIV/AIDS’in önlenmesinde de acil müdahalede bulunabilmektedir.
2012 yılından bu yana, program kapsamındaki illerde toplam 166.272 hijyen kiti ve 99.620 yaşam kiti temin edilerek ihtiyaç sahiplerine dağıtılmıştır. Ayrıca 100.000 üreme sağlığı kiti de temin edilerek Urfa/Suruç’ta ihtiyaç sahiplerine dağıtılmıştır. Mutabakat Zaptı kapsamında gerçekleştirilen ihtiyaç analizinin sonuçlarına uygun olarak gerekli aile planlaması malzemeleri temin edilerek 25 kamp genelinde dağıtılmıştır. Ek bir faaliyet olarak, UNFPA ayrıca yaklaşık 1500 kişiye zaman zaman bit ve uyuz şampuanı temin etmiştir.
Gerçekleştirilen on Asgari Sağlık Hizmet Paketi (MISP) eğitiminde 268 hizmet sağlayıcı eğitilmiştir ve bunların 51’i Suriyeli hizmet sağlayıcılardır. Bir Acil Kadın Hastalıkları ve Doğum Hizmetleri (EmOC) eğitimi de gerçekleştirilerek 14 Suriyeli hizmet sağlayıcı eğitilmiştir. 2015’in sadece Haziran ayında toplam 3.333 hasta, UNFPA’in danışmanlık birimi olarak kadınlara ve kız çocukları dostu alan, sunduğu üç merkezde CSÜS ve TCDŞ hizmetlerinden yararlanmıştır. Kısa bir süre önce, sağlıklı ve güvenli annelik konulu toplam 9 farklı broşür, Arapça dilinde 300.000’er adet ( toplam 3 milyon broşür) bastırılarak en yüksek Suriyeli nüfusuna sahip 16 ilde dağıtılmıştır.
UNFPA insani yardım ortamlarında toplumsal cinsiyete dayalı şiddet olaylarına karşı bir dizi hizmet sunmaktadır; bunlar arasında danışmanlık, tecavüz sonrası tedavi, yasal destek, geçim yardımı ve cinsel sağlık ve üreme sağlığı programları yoluyla sunulan destekler yer almaktadır. UNFPA, yaptığı insani yardım müdahalelerine şiddetin önlenmesini de dahil etmekte, savunmasız konumdaki ergen ve gençlere el uzatarak yetişkin erkeklere ve erkek çocuklarına toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgili mesajlar göndermekte ve destek sistemlerini daha da güçlendirmek için inanç temelli ağlarla ve kültürel liderlerle yakın bir şekilde çalışmaktadır.
UNFPA Türkiye, çatışmalardan etkilenen en korunmasız gruplar olan kadınlar ve kız çocukları için Kadın Merkezlerinde ve Toplum Merkezlerinde kadın ve genç kız dostu alanlar açmıştır.
UNFPA Türkiye Temsilcisi Zahidul Huque yaptığı açıklamada “Çatışmadan etkilenen çok sayıda kadın ve genç var ve ortaklarımızla birlikte bu ihtiyaç sahibi, kırılgan gruplara yatırım yapmak için her çabayı gösteriyoruz.” demiştir.
UNFPA, insani yardım müdahalelerinde kadınların ve kız çocuklarının hak ve ihtiyaçlarının her zaman ön planda tutulmasına ön ayak olarak bu insanların onurlarını korumalarını sağlamak, güvenliklerini yeniden tesis etmek ve mümkün olan en kısa zamanda cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerine erişebilmelerine olanak vermek için her zaman görev başındadır.
Yorumlar
Yorum Gönder